1917 Rus İhtilali Sonrası Iğdır'da Ermeni Saldırıları

1917 RUS İHTİLALİ VE IĞDIR

Dağılan Rus imparatorluğunda Türkler kendi hak ve hukukları peşinde koşmaya devam ediyordu. Özgürlüğün ve bağımsızlığın elde edilmesi için 1 Mayıs 1917 ‘de Moskova’da Türk İslam Kongresine karar verilmişti. Her bölgeden temsilci istenmişti.5 Nisan 1917 günü Musavat partisinin gayretiyle Bakü’de toplanan kurultaya Ali Ekber Tufan Iğdır ve bölgesini temsilen katılmıştır. Kurultayın başkanlığını üstlenen Mehmet Emin Resulzade ilk sözü Ali Ekber Tufan’a vererek Iğdır’ın durumunu ve acil olarak silah yardımı yapılmasına ve aksi taktirde Ermeni çetecilerin soykırım yapacağını belirtmesini sağlamıştır.

BÜYÜK ERMENİSTANDA ERMENİ GÖREMEDİM

Wilson prensiplerine göre bölgelerde yapılacak oylama için bölgeye gelen 24 Eylül Amerikan Genelkurmay Başkanı Harbord, Melekli’de ağırlanarak kendisine durum anlatılmış ve bölge gezdirilmiştir. Bölgenin hazin durumu anlatılarak Vedibasar tarafındaki ölüme terk edilmiş halk için yardım istenmiştir ve Ermenilerin baskınlarından kalan acı hatıralar gösterilmiştir. Durumu itilaf devletlerine belirteceğini bildiren Harbord, Ekber Tufan’ın sert tepkisi ile karşılaşmış ve “Siz oraya gidip anlatana kadar buradakilerin ölüm haberi size gelecektir” sözü ve Melekli Halkının tepkisi ile karşılaşmış, Mutasarrıf’dan hemen telgraf hatlarının açılmasını isteyerek İtilaf devletleri ile yazışma sağlanmış ve geçici bir sınır oluşturularak Vedibasar ve diğer köy halkları katliamdan kurtarılmıştı. Aynı zamanda itilaf devletlerine “Büyük Ermenistan’da Ermeni göremedim “ raporunu sunarak Iğdır’ın gelecekte Türkiye sınırları içinde kalma şansını bir nebzede olsa yaratmıştır.

H.Ali Ekber Tufan’ın hayatı ve silah arkadaşları ile başarılarının çok küçük özetini sunarız.

KAYNAK:

IĞDIR TARİHİ KİTABI | Nizamettin Onk | Iğdır Tarihi Avrasya Araştırmaları Topluluğu